De rol van schermgebruik bij droge ogen
Schermgebruik komt steeds meer voor in ons dagelijks leven. Vanaf de jaren ‘80 gaat dit met name om het gebruik van computers, maar de laatste 10 jaar heeft het gebruik van smartphones en tablets ook tot een nieuwe toename van schermgebruik geleid. Met de corona-epidemie is dit allemaal nog meer in een stroomversnelling geraakt. Dr. Vehofs team heeft in 2022 drie reviews gepubliceerd die het onderwerp schermgebruik bij droge ogen onderzocht hebben. De referenties van de drie reviews inclusief links naar de volledige artikelen zijn onderaan dit bericht te vinden.
De eerste review (referentie 1) onderzocht bij welke hoeveelheid schermgebruik we schadelijke effecten zien aan het oogoppervlak. 57 studies werden geïncludeerd. Het overgrote merendeel van deze studies zag een associatie tussen schermgebruik en droge ogen klachten en ook droge ogen tekenen aan het oogoppervlak. Bij mensen die een baan hebben achter de computer varieerde het vóórkomen van droge ogen maar liefst tussen de 26 en 70% in de verschillende studies. Wanneer er gekeken werd naar het aantal uren schermgebruik per dag, was 1 tot 2 uur per dag al genoeg om tot (in ieder geval kortdurende) ongewenste effecten aan het oogoppervlak te leiden. Er is nog te weinig bewijs om een veilig maximum van schermgebruik te adviseren omdat er te weinig studies zijn gedaan naar de langetermijneffecten van schermgebruik.
De tweede review (referentie 2) ging over mechanismen waarom schermgebruik tot droge ogen leidt. 55 studies die dit onderzocht hebben werden geïncludeerd. De twee belangrijkste oorzaken die werden gevonden zijn dat mensen tijdens schermgebruik minder vaak knipperen en minder volledig knipperen. Bij te weinig knipperen wordt de traanlaag niet tijdig genoeg vervangen, zodat de ogen uitdrogen. Als er onvolledig geknipperd wordt, wordt een deel van het oogoppervlak niet voorzien van een nieuwe traanlaag. Daarnaast komt bij onvolledig knipperen de olie uit de meibomklieren in de oogleden niet goed vrij, doordat er te weinig druk komt op de oogleden. Een ander mechanisme dat uit studies naar voren kwam is dat blauw licht uit schermen mogelijk ook rechtstreeks invloed kan hebben op gebieden in de hersenen die de water- en slijmproductie aansturen. Hierdoor werken de traanklieren en slijmbekercellen op het oogoppervlak minder goed. De kwaliteit van de traanfilm lijkt dus ook te lijden door schermgebruik.
De derde review (referentie 3) keek naar behandelingen om te voorkómen dat mensen ongunstige effecten krijgen aan het oogoppervlak door schermgebruik. 31 studies hebben dit onderzocht. Van veel interventies is niet voldoende goed bewijs beschikbaar dat het helpt. Voor het slikken van omega-3-vetzuren voedingssupplementen, speciale software om de schermgebruiker meer te laten knipperen, en frequent pauzes nemen werd het meeste bewijs gevonden. Het gebruik van luchtbevochtigers, kunsttranen en schermfilters en ergonomische adviezen over hoe het beeldscherm te plaatsen lieten in sommige studies ook enig effect zien.
Als je met je ogen naar beneden naar een scherm kijkt dan staan de ogen minder open dan wanneer je recht vooruit naar het scherm kijkt. De ogen drogen dan minder uit. Dit kan bereikt worden door het beeldscherm lager dan op ooghoogte te zetten of het scherm te kantelen, zoals te zien op de afbeelding.
Bij Droge Ogen Kliniek Nederland krijgt u gericht advies over hoe u uw ogen zo optimaal kunt beschermen tegen eventuele nadelige gevolgen van schermgebruik. Voor het maken van een afspraak kunt u bellen met 085-0703793 en hier meer informatie vinden.
REFERENTIES
1. Fjaervoll H, Fjaervoll K, Magno M, Moschowits E, Vehof J, Dartt DA, Utheim TP. The association between visual display terminal use and dry eye: a review. Acta Ophthalmol. 2022 Jun;100(4):357-375. doi: 10.1111/aos.15049. Epub 2021 Oct 25. PMID: 34697901. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/aos.15049
2. Fjaervoll K, Fjaervoll H, Magno M, Nøland ST, Dartt DA, Vehof J, Utheim TP. Review on the possible pathophysiological mechanisms underlying visual display terminal-associated dry eye disease. Acta Ophthalmol. 2022 Dec;100(8):861-877. doi: 10.1111/aos.15150. Epub 2022 Apr 19. PMID: 35441459. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/aos.15150
3. Kamøy B, Magno M, Nøland ST, Moe MC, Petrovski G, Vehof J, Utheim TP. Video display terminal use and dry eye: preventive measures and future perspectives. Acta Ophthalmol. 2022 Nov;100(7):723-739. doi: 10.1111/aos.15105. Epub 2022 Feb 4. PMID: 35122403. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/aos.15105