Wat is maculadegeneratie

Maculadegeneratie (in de volksmond ook wel netvliesslijtage genoemd) is een ouderdomsaandoening van het netvlies. Het netvlies bekleedt de binnenkant achterin het oog en vangt het licht op. Als u op iets focust komen de lichtstralen hiervan op het centrum van het netvlies. Dit centrale gedeelte noemen we de macula (gele vlek) en is het belangrijkste deel van het netvlies. Gevoelige zenuwcellen in de macula sturen de gegevens vervolgens via de oogzenuw door naar de hersenen waar het beeld uiteindelijk gevormd wordt.

Bij maculadegeneratie is het netvlies niet meer zo mooi regelmatig en strak als vroeger. Afvalstoffen kunnen zich ophopen in de loop der jaren en sommige cellen in het netvlies verschuiven. Hierdoor gaat men langzaamaan waziger zien en het beeld kan vervormd zijn (een rechte deurpost oogt dan bijvoorbeeld deels krom). Maculadegeneratie is voor een groot deel erfelijk. Daarnaast verhoogt roken duidelijk de kans op maculadegeneratie.

Bij een deel van de mensen met maculadegeneratie groeien er ook kleine bloedvaatjes onder het netvlies die vocht of bloed kunnen lekken in het netvlies (zogenaamde neovascularisaties). In dat geval spreken we van natte maculadegeneratie. Als deze lekkende bloedvaatjes er niet zijn spreken we van droge maculadegeneratie. Bij natte maculadegeneratie kan het zicht acuut veel slechter worden.

Diagnostiek

Maculadegeneratie is eenvoudig vast te stellen door een oogheelkundig onderzoek waarbij de oogarts uw netvlies bekijkt. Soms wordt er ook een OCT-scan gemaakt van uw macula, waarbij eventuele afwijkingen nauwkeurig beoordeeld kunnen worden met doorsnedefoto’s van uw netvlies. Ook kan er op deze scan goed gezien worden of er sprake is van vocht of bloed in het netvlies (natte maculadegeneratie).

Behandeling

Droge maculadegeneratie is helaas niet te genezen. Door het slikken van bepaalde voedingssupplementen met luteïne, zeaxanthine, zink en bepaalde vitaminen (de zogenaamde AREDS2 formule) kan verdere achteruitgang iets geremd worden. Als een patiënt rookt is het belangrijk dat dit gestopt wordt, om versnelde achteruitgang te voorkomen. Verder is een evenwichtige voeding met voldoende groenten en fruit en vette vis licht beschermend.

Als er sprake is van natte maculadegeneratie kan dit behandeld worden met injecties in het oog met medicijnen (zogenaamde anti-VEGFs). Hierdoor trekken de lekkende bloedvaatjes weg en neemt het vocht in het netvlies af of verdwijnt het zelfs helemaal. Deze injecties moeten vaak blijvend gegeven worden, niet zelden elke 4 weken. Slechts een klein deel van de patiënten kan uiteindelijk stoppen met injecties zonder dat het vocht terugkomt.

Prognose

Droge maculadegeneratie is een aandoening die over het algemeen langzaam verergert. Hoe snel dit gaat is niet van tevoren te voorspellen. Bij maculadegeneratie is het centrale zicht aangetast, het zicht daaromheen (het zogenaamde perifere zicht) blijft wel intact. Indien er sprake is van natte maculadegeneratie hangt de prognose grotendeels af van hoe snel er met injecties gestart wordt: bezoek dus snel uw oogarts als u opeens een duidelijke vermindering van het zicht opmerkt.

In de Droge Ogen Kliniek Nederland kunnen wij constateren of u maculadegeneratie heeft en bespreken we met u wat uw beste behandelopties en punten van aandacht zijn.